Doların büyük bir hızla değer kazandığı ve Türk lirasının büyük bir hızla değer kaybettiği şu günlerde herkesin sorduğu bir soru var. Dolar neden yükseliyor ? Aslında dolar her para birimine has bir şekilde düşer ya da yükselir.
Dolar grafiklerini detaylıca incelediğinizde birçok ülkede düştüğünü ancak Türkiye’de yükseldiğini göreceksiniz. Doların ülkemizde yükselmesinin bazı sebepleri var ve bu sebepleri Teknoloji Rehberi – Teknoloji Haberleri ailesinden biri olarak aşağıda açıkladım ;
Yabancı yatırımcının kaçması
Amerika Merkez Bankası (FED), yukarıdaki grafikte görebileceğiniz üzere 2009 yılında faizleri büyük bir oranda düşürmeye başladı. Faizleri düşürmesiyle birlikte, yabancı yatırımcılar düşük faizle dolar aldı ve Türkiye gibi ekonomik bakımından küçük ve yapılacak yatırımların kârlı olduğu ülkelere yatırım yapmaya başladı.
Bu yatırımlar ülkeye doların girmesini ve piyasada Türk lirasının azalmasını sağladı. Azalan para değer kazanacağı için, Türk lirası dolar karşısında değer kazandı ve dolar düşüşe geçti. Ancak FED, 2015 yılında faizleri artıracağını açıkladı. Bu artışın etkisiyle, yabancı yatırımcılar parasını elde tutmak istedi ve yatırımları kesti.
İthalattan fazla ihracat yapmamak
Aslında bu konu için ayrı bir yazı hazırlıyorum. Ancak yine de hafiften değinmek faydalı olur diye düşünüyorum. Yabancı yatırımcıların ülkeye soktuğu dolarları üretime ve arge çalışmalarına harcamayıp inşaat sektörüne harcadık. Eğer ülkede üretim olmazsa yani ülkeye dolar sokacak yabancılara ürettiğimiz malı satamazsak, ihracatımızı artıramayız. İhracatı artıramayacağımız için de cari açığımız yani ithalat ve ihracat arasındaki makas artacak.
Bu makas arttıkça ve harcadığımız para, kazandığımız paradan fazla oldukça ülkenin dış borcu da artacak. Türkiye gibi fazla bir üretimi olmayan ve sürekli tüketen devletlerde vergiler artırılacak. Vergiler arttıkça alım gücü düşüp enflasyonu başlatacak. Bu da doların yükselmesine sebebiyet verecek.
Bu yazıda doların yükselmesini basit ama anlaşılır bir şekilde anlatmaya çalıştım. Umarım sizlere faydalı olup, bilgilenmenizi sağlamıştır.
