İşsizlik Maaşı

İşsizlik maaşı, sigortalı olan ancak işsiz kalan kişilerce merak edilen hususların başında gelir. İşsizlik maaşı, uygulamada işsizlik ödeneği olarak da bilinen, sigortalı işsizler için önemli bir güvence niteliği taşıyan ödenektir.

Sigortalı kişilerin işsiz kalması halinde verilen işsizlik maaşı, yasada ifade edilen şartların karşılanması halinde belirli bir süre için ödenir. Her yıl, belirlenen miktarlarda ödenen işsizlik maaşı, sürekli bir ödenek olmayıp yalnızca belirli bir zaman zarfında verilmektedir.

[toc]

İşsizlik Maaşı Alma Şartları

İşsizlik maaşı almak için gereken şartlar düzenlenmiş olup bu şartları karşılayan sigortalı işsizler işsizlik ödeneğinden yararlanabilir. Peki, işsizlik ödeneği almak için gereken koşullar nelerdir?

• İşçi, kendi isteği ve kusurunun dışında bir nedenden ötürü işsiz kalmalı,
• Hizmet akdinin sonlanmasından önceki son 120 günlük sürede hizmet sözleşmesine tabi olunmalı,
• Hizmet sözleşmesinin feshedilmesinden önceki 3 yıl süresince en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödenmeli,
• Hizmet sözleşmesinin feshini takiben 30 gün içinde kişi, kendisine en yakın İŞKUR birimine şahsen başvuralı veya elektronik ortam üzerinden müracaat etmelidir.

İşsizlik Maaşı Başvurusu

İşsizlik maaşı başvurusu, uygulamada merak edilen hususların başında yer alır. İşçi, hizmet sözleşmesinin feshedilmesi ile birlikte 30 gün içinde kendisine en yakın İŞKUR birimine müracaat etmeli veya İŞKUR resmi web sitesini kullanarak elektronik ortam üzerinden başvuruda bulunmalıdır. Bu noktada, mücbir sebepler haricinde, 30 gün süre içerisinde müracaat edilmediği takdirde, müracaat için gecikilmiş süre, toplam hak sahipliği süresinden düşürülür.

İşsizlik maaşı kapsamında bu ödeneğin alınabilmesi için sigortalı işsizlerin iş almaya hazır vaziyette olması şarttır. İşsizlik ödeneği müracaatı ile başvuruda bulunan kişiye ilişkin iş arayan kaydı yapılır yahut güncellenir. Bu sayede kişinin danışmanlık, mesleki eğitim ve işe yerleştirme hizmetlerinden faydalanması sağlanır. Buradan da anlaşılacağı üzere vekaletname ile başvuru yapılabilmesine olanak yoktur.

İşsizlik Maaşı Alanlara Sunulan Hizmetler

İşsizlik maaşı almaya hak kazanan kişilere birtakım hizmetler sunulur. Bu hizmetler şu şekilde ifade edilebilir:

• İşsizlik Maaşı,
• Genel Sağlık Sigortası Primleri,
• Yeni bir iş bulma,
• Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi.

İşsizlik Maaşının Süresi Nedir?

İşsizlik maaşı süresiz bir ödenek değildir. Gerekli şartları karşılayan işçilere verilen işsizlik maaşı, hizmet akdinin fesinden önceki son üç sene zarfında;

• Kişi, 600 gün süre ile sigortalı olarak çalışır ve işsizlik sigortası primi ödenmiş olursa 180 gün,
• Kişi, 900 gün süre ile sigortalı olarak çalışır ve işsizlik sigortası primi ödenmiş olursa 240 gün,
• Kişi, 1080 gün süre ile sigortalı olarak çalışır ve işsizlik sigortası primi ödenmiş olursa 300 gün,

Süre ile işsizlik maaşından yararlanabilir.

İşsizlik Maaşı Ne Kadar?

İşsizlik maaşı hesaplanırken sigortalı kişinin son dört aylık prime esas kazançları göz önünde bulundurulur. Bu doğrultuda; günlük işsizlik maaşı, sigortalı kişinin son dört aylık prime esas kazancı referans alınarak belirlenen günlük ortalama brüt kazancının %40’ı şeklinde hesap edilir. İfade edildiği gibi hesaplanan işsizlik maaşı miktarı, aylık asgari ücret brüt miktarının %80’inden fazla olamaz. Bunun yanı sıra, işsizlik maaşının damga vergisi dışında herhangi bir vergi uygulanarak kesintiye tabi tutulması söz konusu değildir. İşsizlik maaşı 2021 yılı için şu şekildedir:

2021 yılı için aylık işsizlik ödeneği hesabı:

İşsizlik Maaşından Yapılan Kesintiler Nelerdir?

İşsizlik maaşı, kesinti uygulanabilen bir ödenek olmayıp yalnızca bir istisnası bulunur. Söz konusu ödenekten damga vergisi dışında bir vergi uygulanarak kesinti yapılması mümkün değildir. Öte yandan, işsizlik maaşının nafaka borçları dışında bir gerekçe ile haczedilmesi ve bir başkasına devredilmesi de söz konusu değildir.

İşsizlik Maaşı Nasıl Alınır?

İşsizlik maaşından yararlanmak isteyen kişiler, usulüne uygun bir şekilde başvuruda bulunmalıdır. Ödenek için yapılan başvurular, başvurunun yapıldığı ayın sonuna kadar sonuca kavuşturulur.

Her ayın beşinde aylık şekilde ödenen işsizlik maaşı, kişinin bizzat kendisine ödenir. Sigortalı işsizler, işsizlik maaşını almak için T.C. kimlik numaralı nüfus cüzdanları ile beraber herhangi bir PTTBank şubesine müracaat ederek işsizlik maaşını alabilirler.

İşsizlik Maaşı Hangi Hallerde Kesilir?

İşsizlik maaşından yararlanmak için belirli şartları karşılamak gerektiği gibi, alınan ödeneğin kesilmemesi için de öngörülen şartlara tabi olmak gerekir. Bu şartlar karşılanmadığı takdirde alınan maaş ödeneği kesilecektir.

Kişi, işsizlik maaşı alırken; İŞKUR’ca teklif edilen bir işi haklı bir sebep öne sürmeksizin reddederse bu takdirde işsizlik maaşının bir daha başlatılmamak kaydı ile kesileceği bilinmelidir. Ancak, İŞKUR tarafından önerilecek işin belirli özellikleri bulunur.

Teklif edilen iş, kişinin mesleğine uygun ve en son çalıştığı iş ile elde ettiği ücrete ve çalışma şartlarına yakın bir iş olması ve kişinin ikamet ettiği yerin belediye sınırları içerisinde olması gerekir. Kişi, bu özellikleri haiz olmayan iş tekliflerini kabul etmek mecburiyetinde değildir.

İşsizlik maaşı alan kişi, müfettişlerin veya kamu idarelerinin denetimle görevli kıldığı elemanların yaptığı denetimlerde kayıt dışı bir şekilde çalıştığı tespit edilirse yine aynı şekilde işsizlik maaşı tekrar başlatılmamak üzere kesilir.

İşsizlik ödeneği alan kişi, ödenekten yararlandığı süre zarfında, sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden yaşlılık aylığı alırsa, yararlandıkları işsizlik ödeneği emeklilik sebebiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibariyle kesilir.

İŞKUR, işsizlik maaşı alan kişiye meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi önerir. Önerilen bu eğitimlerin, ödenekten yararlanan kişi tarafından haklı bir sebep sunulmaksızın reddedilmesi veyahut kabul edilmesi ancak devam edilmemesi halinde işsizlik maaşı kesilir.

Bununla birlikte kişi, İŞKUR tarafından yapılan çağrılara vaktinde cevap vermez, talep edilen belgeleri ve bilgileri yine süresi içerisinde ibraz etmezse işsizlik maaşı kesilir. Fakat, ifade edilen durumların ortadan kalkması halinde işsizlik maaşı ödemesine tekrar başlanabilir.

İşsizlik Maaşı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İşsizlik maaşı alan kişiler genel sağlık sigortası kapsamındadır. Bu nedenle, işsizlik maaşı ödenen günlerde, ilgililer adına yalnızca genel sağlık sigortası primleri yatırılır. Yatırılan primler, İşsizlik Sigortası Fonundan yatırılır. İşsizlik maaşı alan bir kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler bulunuyorsa bu kişiler de genel sağlık sigortasından yararlanarak sağlık hizmetlerinden istifade edebilirler. İşsizlik maaşı alan bir kişi, maaş aldığı süreçte;

• İkamet adresi değişirse,
• Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlarsa,
• Yetkili sağlık kuruluşu tarafından istirahatli kılınırsa,
• Silah altına alınırsa,
• Yurt dışına çıkarsa,
• Bir işte çalışmaya başlarsa,
• Mahkeme kararı ile işe iade edilirse,

15 gün süre ile kendisine en yakın İŞKUR birimine müracaat etmeli ya da Alo170 üzerinden söz konusu durumu bildirmelidir. Oldukça önemli bir güvence teşkil eden işsizlik maaşı ile ilgili hukuki süreç hakkında hatalı veya ihmali bir işlem yapılmaması adına iş hukuku avukatından hukuki destek almak oldukça önemlidir.

Kaynak: https://leventsamgar.com/issizlik-maasi/