Swap Nedir ? – Swap kelimesi dünya genelinde oldukça önemli bir terim olarak bilinmektedir. Bankasal süreçler içerisinde belirli bir zaman dilimi olarak bilinen Swap iki tarafında zaman dilimi içerisinde bir varlık ya da yükümlülüğe bağlı olarak belli faiz ödemelerini ve ya döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirebildikleri takas sözleşmesi olarak bilinmektedir.
Swap Nedir ?
Bankasal terim olarak kullanılan duruma örnek verdiğimizde; on yıllık sabit faizli borca sahip bir firma ile benzer ancak farklı sahip bir firma birbirlerinin yükümlülüklerini değiştirebilmektedir. Swap işlemleri içerisinde oluşacak döviz kurlarındaki değişimler çokça etkili olmaktadır.
Swap için ticari olarak inceleme yaptığımızda iki tarafında karşılıklı olarak konusu ve değeri aynı olan iktisadi ve mali değerleri birbiriyle değiş-tokuş etmeleri anlamına gelmektedir. Swap içerisinde yaşanan bu anlamda mübadele, değişim ve ya takas anlamında kullanıldığını söyleyebiliriz.
Swap içerisinde vadeli döviz kurunun belirlenen spot döviz kuruna göre iskonto ve ya prim yapması durumu ise öneri olarak şöyle açıklanabilir. Üç ay vadeli doların TL fiyatı, spot fiyatına göre daha yüksek olarak bilinirse buna TL/Ş kurunun “swap primi” adı verilmektedir. Aksine üç ay vadeli TL/S kuru, spot kurundan daha düşükse buna da “swap iskontosu” denmektedir.
Swap Türleri Nelerdir? ;
1-) Faiz Swapları:
- Sabit Faiz – Değişken Faiz Swapı
- Değişken Faiz – Değişken Faiz Swapı
- Vadeden önce son verme hakkı veren swaplar
- Vadeli (Forward) Swaplar
- Faiz oranının sonradan belirlenmesi hakkını veren swaplar
2-) Para (Döviz) Swapları:
- Sabit Faiz – Değişken Faiz Para Swapı
- Değişken Faiz – Değişken Faiz Para Swapı
3-Diğer Swap türleri:
- Para (Döviz) opsiyon swapları
- Geçişli Swaplar
- Birleşik geçişli swaplar
- İkili para swapları
Bu swap türleri eskiden günümüze kadar pek çok farklı süreçler içerisinde dahil olan birçok piyasayı kalkındıran durumlardır. Her banka ve ya banka müşterisi kendilerine göre Swap türlerini kalkındırarak yaşamları içerisinde standart hale getirebilmektedir. Swap türleri yukarı da bahsetmiş olduğumuz türlerden ibaret olup farklı olarak bilinen bir tür bulunmamaktadır. Yaşanılan swap türleri içerisinde en çok göze çarpan swap türü olarak sabit faiz swapı diyebiliriz.
Swap Kullanım Alanları ;
- Aktif getiri oranlarını yükseltmek.
- Kaynak kullanım maliyetlerini düşürmek.
- Risk yönetimi.
- Arbitraj ve alım-satımıdır.
- Uluslararası kurumlar
- Merkez bankaları
- Çokuluslu şirketler
- Yerel yönetimler
- Uluslararası fonlar
- İhracatçı – İthalatçı kuruluşlar
- Bankalar
Avantajlar
- Kredi arbitrajısayesinde işletmeler, fonlama maliyetlerini azaltabilir.
- İşletmelerde etkin aktif ve pasif yönetimi sağlar.
- Farklıpiyasalara erişim imkanı sağlar.
- Yeni kredi kullanma maliyetinin altında bir maliyetle yeni kaynaklara ulaşım imkanı sağlar.
- Farklı vadelerle sözleşme imkanı sağlar.
- Ticari sırları korumaya imkan verir.
- Üstlenilmiş olan riskleri azaltıcı veya ortadan kaldırıcı etki yaratır.
