Dünya genelinde ilk yürüyen merdivenin temellerini atan Gaziantepli kardeşler “tırmanan asansör” adıyla 16 Ocak 1983 tarihinde ilk merdiven kullanımını sunmuş.
Yaklaşık 128 yıl önce ilk yürüyen merdiven pantenti Jesse W. Reno’ya verilerek 16 Ocak 1893’te New York City’deki Coney Adası’nda bulunan Old Iron isimli iskeleye kurulmuş. Hareket eden merdiven, yolcuları 25 derecelik açıda ve yalnızca 2 metre kadar hareket edebilen taşıyıcı bantla yukarı taşıyordu.
Amerika’da hazırlanan yürüyen ilk merdiven 10 cm genişlik ve 60 cm uzunluk ebatlarında sahip basamaklardan oluşuyor ve gücünü bir elektrik motorundan alıyordu. Patent alındıktan sonra üzerine yapılan gelişmeler başarısız olduğu için Jesse W.Reno üzerinde bulundurduğu tüm hakları satmıştır.
Haklar satıldıktan sonra 1898 yılında Charles D. Seeberger patentini satın aldığı yürüyen merdiven üretimi için Otis Elevatör Co firması ile anlaşarak aradan 2 yıl geçmesine rağmen rağbet görülmüş insanların kullanılması sağlanmıştır.
iv
Türkiye’nin ilk Yürüyen Merdivenleri
29 Nisan 1964 yılında İstanbul Bahçekapı ile Sultanhamam arasında bulunan mağaza içerisine kurulmuş ve kullanılmaya başlanmıştır. Saatte 500 kişiyi taşıma kapasitesi ile ilk denemesi yapılan merdiven yaklaşık olarak 5 metre yükseklikte 2. Kata insanları taşımaktaydı.
Yürüyen Merdiven İmalatı
Türkiye’ye ilk yürüyen merdivenin gelmesinden birkaç yıl sonra Türkiye üzerinde ilk yürüyen merdiven imalatını Gaziantep’te kurdukları fabrikada ürettiler. Muzaffer ve Haşim Bakbak kardeşler tarafından gerçekleştirilen üretim sonrası tüm Türkiye üzerinde yavaş yavaş yürüyen merdiven imalatı yapılmaya başlandı. 1977 yılından itibaren %100 yerli malı kullanılarak yapılan merdivenler Avrupa üzerinde birçok kişiye satılmaya başlandı. Özellikle Avrupa’dan almayan Türkiye’den üretim ile satış yapan birçok şirket %40 oranında daha ucuz mal üretmeye başladı.
Türkiye genelinde baksan markasıyla imalata başlayan ve ilk olarak Ankara’da kullanıma başlayan yürüyen merdiven sosyal çarşısında birçok kişiden övgü aldı. Dönemin başkanı Süleyman Demiler ise yapılan imalatları her dâhim destekleyerek ülke geneline ulaştırılmasında rol oynadı.
