Geçtiğimiz dönemlerde; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Boğaziçi Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi iş birlikleri ile Burdur’da bulunan Salda Gölü’ne ilişkin araştırmalarda sonuca ulaşıldı.
Araştırmaya dair sonuçlar; haber siteleri başta olmak üzere, bilim siteler, teknoloji siteleri, canlı casino siteleri ve daha birçok platformda paylaşıldı. Paylaşılan sonuçlar ise büyük ilgi gördü. Araştırmalarda mikrobiyal evrimde önemli bir rolü olan mikrobiyal türler keşfedildi ve göle dair son derece kapsamlı bir harita ortaya çıkarıldı.
Göl genelinde korunması konusunda hassas davranılması gereken bölgeler belirlenerek, projeye dair önemli veriler elde edildi. Elden edilen verilerin ise NASA’nın Mars yüzeyinde devam ettirdiği çalışmalara dair önemli ön izlenimler ve yeni veriler sağlayacağı yorumunda bulunuldu.
NASA’ya Veri Müjdesi
2021 yılının Haziran ayında başlayan ve Aralık ayında sona eren projenin paydaşlarından biri olan Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Bahar İnce, Salda Gölü’nde mikrobiyolojik çeşitliliğin son derece zengin olduğunu belirtti.
Göl sayesinde dünya üzerinde bulunan bakterilerin evriminin çok daha kolay anlaşılabileceğini belirten İnce, “Salda Gölü’nde dünyada mikrobiyal evrimde önemli ipuçları barındırdığını düşündüğümüz bakteri familyaları yoğun şekilde yer alıyor. Uluslararası saygınlığa sahip platformlarda patentlenmek üzere Salda Gölü’ndeki mikroorganizmalara ait ilk gen dizileri elde edildi. Tüm bunlar NASA’nın Mars üzerinde gerçekleştirdiği çalışmalara nitelikli veri bankası sağlayacak” sözlerini sarf etti.
Göle Dair Önemli Bir Araştırma Merkezi Kuruluyor
Prof. Dr. İnce, yapılan yeni keşifler ve araştırmalar sayesinde Salda Gölü’nün korunması ve kullanılması gibi planların, mikrobiyal ekolojisine de dikkate alınacak şekilde genişletilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Salda Gölü havzasında bilim araştırma merkezi kurulmasına dair bir karar alındığını ifade eden İnce, “Yakın zamanda faaliyetlerine başlaması için hazırlıklar sürüyor. Merkezde disiplinlerarası bilim insanları yer alacak.
Ayrıca uluslararası iş birlikleriyle ileri bilimsel araştırma projelerinin yürütülmesi de hedefleniyor. Ülkemizin genç araştırmacılarına katkı sağlayacak bir platform olması da isteniyor” ifadeleriyle birlikte açıklamalarında son derece önemli noktalara değindi.
Gölden Kapsamlı Jeomikrobiyolojik Haritalar Elde Edildi
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından proje sonuçlarına dair bilgi notları, Salda Gölü için son derece önemli verileri ortaya koydu. Salda Gölü’ne dair bulgular ise şu şekilde sıralandı:
DNA izolasyon teknikleri örnek çeşidine (su, sediman, mikrobiyal mat, kayaçlardan alınan biyofilm) bağlı olarak optimize edilerek, Salda Gölü’ne özgün 4 farklı protokol geliştirildi.
Gölün bakteriyolojik komünite yapısında ‘Alphaproteobacteria’ gibi mikrobiyal evrimde önemli ipuçları barındırdığı düşünülen familya yoğun şekilde görüldü. Bununla birlikte, Proteobacteria şubesinin 6 farklı bölgeden alınan örneklerin çoğunda öne çıktığı, ‘Firmicutes’, ‘Actinobacteria’, ‘Verrumicrobiae’ gibi pek çok şubeden mikroorganizma tespit edildi. Bu sonuçlar, Salda Gölü’nün mikrobiyolojik açıdan oldukça önemli bir potansiyeli olduğunu ortaya çıkardı.
Gölün bütünleşik olarak jeomikrobiyolojik haritası hazırlandı. Salda Gölü’ne ait korunması gereken mikrobiyal hassasiyet bölgeleri tanımlandı. Koruma kullanma dengesi yaklaşımı çerçevesinde hazırlanan mevcut Salda Gölü havza yönetimi planının gölün mikrobiyal ekolojisini de dikkate alarak genişletilmesi gerekliliği ortaya kondu.
Uluslararası kabul görmüş platformlarda patentlenmek üzere Salda Gölü’ndeki mikroorganizmalara ait ilk gen dizileri elde edildi. NASA’nın Mars üzerinde gerçekleştirdiği çalışmalara nitelikli veri bankası sağlandı.
